Latim: língua morta?
Cena do filme Júlio César (1953), com Marlon Brando
Há pouco tempo, um daqueles leitores que adoram falar sobre o que desconhecem garantiu aqui que hoje «já ninguém quer saber do latim para nada».
Está equivocado. Todos os que proclamam a inutilidade do latim como «língua morta» usam palavras e locuções latinas no dia-a-dia. Por vezes até sem se aperceberem disso.
Nas últimas duas semanas, anotei estas, lidas ou escutadas no espaço público. São mais de cento e vinte:
a latere
a posteriori
a priori
ab initio
ad aeternum
ad hoc
ad hominem
ad infinitum
ad lib(itum)
ad nauseam
alea jacta est
alter ego
alma mater
alumni
annus horribilis
audaces fortuna juvat
aurea mediocritas
avis rara
bis
bona fide
campus
carpe diem
casus belli
census
citius altius fortis
Cogito, ergo sum
coitus interrumptus
consummatum est
continuum
contra naturam
credo
cum laude
curriculum vitae
delirium tremens
de jure
delirium tremens
de profundis
Deo gratias
Deus ex machina
dixit
dura lex, sed lex
e pluribus unum
ecce homo
errare humanum est
etcétera
ex-aequo
ex libris
facies
fiat lux
finis patriae
forma mentis
grosso modo
habeas corpus
habemus Papam
habitat
homo erectus
homo homini lupus
homo sapiens
honoris causa
idem
in absentia
in dubio pro reo
in extremis
in illo tempore
in loco
in memoriam
in vino veritas
in vitro
inter pars
ipsis verbis
ipso facto
lato sensu
mare nostrum
mea culpa
memento mori
mens sana in corpore sano
modus faciendi
modus operandi
motu proprio
nec plus ultra
numerus clausus
Opus Dei
quo vadis?
panem et circenses
pari passu
pater familiae
per capita
per se
persona non grata
post factum
post mortem
post scriptum
praxis
pro bono
quid pro quo
quis juris
quod erat demonstrandum
quorum
reductio ad absurdum
reductio ad Hitlerum
requiescat in pace (RIP)
rigor mortis
semper fidelis
sic
sic transit gloria mundi
sine die
sine qua non
statu quo
stricto sensu
sui generis
tempus fugit
ultima ratio
ultimatum
urbi et orbi
vacatio legis
vade retro
veni vidi vici
versus
via crucis
vice versa
vox populi
Certamente os leitores do DELITO se lembrarão de mais.
Não está mal, para uma «língua morta».
Leitura complementar: Ela estava lá.